Šta su to klasteri i čime se bave

Formirana tematska partnerstva u oblasti zaštite životne sredine

Projektne aktivnosti u oblasti zaštite životne sredine na lokalnom nivou realizujemo kroz saradnju srpskih i švedskih opština, a u okviru tzv. tematskih partnerstava (klastera). Ovaj model direktne saradnje opština razvila je Švedska asocijacija lokalnih vlasti i regiona (SALAR) i uspešno primenila u okviru zajedničkog projekta sa Unijom opština u Turskoj.

Preslikano na naš slučaj, klasteri podrazumevaju prenos znanja i iskustava švedskih opština odabranim jedinicama lokalne samouprave u Srbiji  shodno definisanim temama u oblasti zaštite životne sredine.  

Programom “Podrška lokalnim samoupravama u Srbiji u procesu evropskih integracija” predviđeno je uspostavljanje tri tematska klastera, a teme na kojima će se saradnja bazirati odabrane su kroz dijalog stručnjaka iz SKGO i SALAR u inicijalnoj fazi programa.

Teme kojima se naša tri klastera bave su:

• zaštita vazduha i zaštita od buke
• međuopštinska saradnja i upravljanje otpadom 
• energetska efikasnost i upravljanje energijom na lokalnom nivou.

Proces uspostavljanja klastera odvijao se kroz nekoliko koraka. U prvoj fazi, SALAR i SKGO obavestili su opštine o uspostavljanju saradnje u okviru tematskih partnerstava i pozvale ih da iskažu zainteresovanost za učešće u klasterima. Zatim su u odvojenim procesima identifikovani potencijalni kandidati sa obe strane, a nakon uparivanja partnera definisan je predlog o kome su se konačno izjasnili resorni odbori SKGO. Na ovaj način smo došlo do tri klastera.

Partnerstvo čija je tema zaštita vazduha i zaštita od buke čine sledeći gradovi i opštine: švedski grad Malme, Beograd, Novi Beograd i Savski Venac; klaster koji obrađuje temu međuopštinske saradnje i upravljanja otpadom čine: švedski grad Javle, Zrenjanin, Žitište i Sečanj, a partnerstvo koje se bavi lokalnim energetskim pitanjima čine: Vekšo sa švedske strane i Niš, Kula i Varvarin sa srpske.

Klasteri su se prvi put sastali početkom septembra 2012. godine, kada su predstavnici švedskih opština posetili svoje partnere u Srbiji. Tom prilikom SALAR i SKGO za sve učesnike u partnerstvima organizovali su dvodnevni  trening u Beogradu. Nakon uzvratnih poseta koje su se desile u periodu januar-februar 2013. godine, tematski klasteri formalizovali su svoju saradnju potpisivanje memoranduma i usvajanjem planova rada. Saradnja formalno počinje u martu 2013. godine i traje 1,5 godinu, i tokom ovog perioda srpske i švedske opštine sarađivaće na realizaciji zajednički usvojenih planova rada.